“Da je bivša Jugoslavija ostala cijela izbjegavši pogubne ratove 90-ih i ušla u Evropsku uniju, ne samo da bi ljudima u regionu bilo bolje, već bi i Evropska unija bila bolja”, to je zaključak projekta saradnika Njemačkog društva za spoljnu politiku (DGAP) Kornelijusa Adebara koji je razmotrio šta bi bilo da je Evropska unija uložila veće napore, prije svega finansijskim podsticajima, u opstanak Jugoslavije i njeno primanje u svoje članstvo.

“Da je Jugoslavija ostala cijela i EU bi bila bolja”
“Zamislite kako bi Evropa mogla izgledati da se Federalna Republika Jugoslavija nije raspala, već, recimo, samo da je ostala bez prefiksa ‘Socijalistička'”, navodi autor u tekstu objavljenom na sajtu DGAP-a.
Životi stotine hiljada ljudi u BiH, Crnoj Gori, Hrvatskoj, na Kosovu, Makedoniji, Sloveniji i Srbiji bili bi pošteđeni, a SAD ne bi angažovale svoje vojnike u Evropi prvi put poslije Drugog svetskog rata, navodi Adebar dodajući da bi Balkan mogao biti “bolje mjesto”, s čim se slažu i mnogi građani nezavisnih država nastalih iz SFRJ.

Šta bi Jugoslavija uradila da je “preživela”

Po tom hipotetičnom scenariju, Jugoslavija bi zatražila članstvo u EU 1991. i dvije godine kasnije počela pristupne pregovore zajedno s Austrijom, Finskom i Švedskom. Ipak, zbog problema visoke nezaposlenosti, javnog duga i inflacije, kao i na nekonkurentne privrede, evrointegracije Jugoslavije bi bile nešto sporije.
Jugoslavija bi na kraju veka postala članica EU zajedno s Mađarskom, Estonijom i Maltom, a zahvaljući ranom početku ekonomske traznicije, u zonu eura bi mogla ući zajedno s Grčkom. Politika proširenja EU bi zbog tog hipotetičkog uspjeha Jugoslavije bila promijenjena – proces više ne bi bio geopolitički već zasnovan na zaslugama.
Iz ovako zamišljenog razvoja, autor zaključuje da bi činjenica da postoji tranziciona zemlja poput Jugoslavije koja traži članstvo u evrozoni navelo “stare članice” da insistiraju na strožijoj kontroli ekonomskih politika članica što bi moglo spriječiti krize poput onih u Grčkoj i Španiji.
Izbjegavajući rat na svom pragu, Evropska unija bi razvijala i drugačiju spoljnu politiku. Pošto ne bi bilo brutalnog rata u njenom dvorištu EU ne bi radila na zajedničkim odbrambenim snagama već bi se članice oslonile na NATO koji bi bio angažovan uglavnom izvan evropskih granica.

Raspad SFRJ bi se svakako desio

Ipak, Jugoslavija je imala šest republika. Mogući razvoj bi išao u pravcu da se Slovenija i Hrvatska udružuju s regionima poput Bavarske, Katalonije i Škotske u traganju za uticajem u Evropi i novčanim sredstvima. Položaj Srbije bi, s druge strane, bio otežan komplikovanim sporazumom o podijeli vlast s autonomonom kosovskom manjinom.
Zbog toga bi bilo nove distribucije moći u EU, s promenom nadležnosti od vlada članica ka evropskim i regionalnim nivoima. Ekonomske i socijalne politike, poput zapošljavanja, migracija, socijalnog sistema bi uveliko bili određivani u Briselu, dok bi politike infrastrukture i saobraćaja, obrazovanja i kulture išle u regione, što očigledno ostavlja vladama članica manje nadležnosti.
Težnja ka decentralizaciji u Jugoslaviji bi i u tom priotivčinjeničnom slučaju, ipak toliko jačala da bi se omogućilo izdvajanje jedne od republika, što bi predstavljalo presedan za independističke pokrete u starim članicama. Mogući ishod bi bio da bi EU na kraju činilo više država manje i srednje veličine.
vesti-online