Marrëdhëniet mes Shqipërisë dhe Shteteve të Bashkuara të Amerikës (SHBA) kanë një histori të gjatë dhe komplekse, të karakterizuar nga bashkëpunimi, ndihma reciproke dhe sfidat politike. Këto marrëdhënie kanë kaluar nëpër faza të ndryshme, duke u ndikuar nga konteksti historik i kohës dhe zhvillimet ndërkombëtare.

Një nga aspektet më të hershme të marrëdhënieve mes shqiptarëve dhe Amerikës fillon në shekullin XIX, kur shqiptarët filluan të emigrojnë në SHBA në kërkim të mundësive më të mira ekonomike dhe një jetë më të mirë. Emigrimi shqiptar nisi kryesisht në fund të shekullit XIX dhe fillimin e shekullit XX, me një rritje të madhe pas Luftës së Parë Botërore. Emigrantët shqiptarë në SHBA shpesh u përfshinë në aktivitete të komunitetit dhe lobuan për çështjen shqiptare në arenën ndërkombëtare.

Një moment kyç në marrëdhëniet shqiptaro-amerikane ishte shpallja e Pavarësisë së Shqipërisë më 28 nëntor 1912. Pas kësaj ngjarjeje, diaspora shqiptare në SHBA pati një rol të rëndësishëm në mbrojtjen dhe përkrahjen e interesave të Shqipërisë në konferencat ndërkombëtare që pasuan Luftën e Parë Botërore. Një nga figurat më të shquara ishte Fan Noli, një nga udhëheqësit e shqiptarëve të Amerikës, i cili luajti një rol të rëndësishëm në konsolidimin e kombit shqiptar.

Gjithashtu, presidenti i SHBA-së, Woodrow Wilson, ka pasur një ndikim të rëndësishëm në ruajtjen e integritetit territorial të Shqipërisë pas Luftës së Parë Botërore. Në Konferencën e Paqes në Paris në vitin 1919, ai kundërshtoi planet e ndarjes së Shqipërisë mes fqinjëve të saj, duke ndihmuar në njohjen ndërkombëtare të Shqipërisë si një shtet i pavarur.

Marrëdhëniet shqiptaro-amerikane përjetuan një shkëputje të rëndësishme gjatë periudhës së Luftës së Ftohtë. Me vendosjen e regjimit komunist në Shqipëri pas Luftës së Dytë Botërore, Shqipëria e Enver Hoxhës u izolua nga Perëndimi dhe krijoi marrëdhënie të ngushta me Bashkimin Sovjetik dhe më vonë me Kinën. Në vitin 1946, marrëdhëniet diplomatike mes SHBA-së dhe Shqipërisë u ndërprenë, dhe Shqipëria u bë një nga vendet më të izoluara në botë.

Gjatë kësaj periudhe, SHBA u angazhua për të mbështetur komunitetin shqiptar në emigracion, veçanërisht në diasporën shqiptare në Amerikë. SHBA mbajti një qëndrim kritik ndaj regjimit komunist shqiptar, duke u përpjekur të promovojë demokracinë dhe të drejtat e njeriut.

Me rënien e komunizmit në fillim të viteve 1990, marrëdhëniet shqiptaro-amerikane u rivendosën. SHBA-ja ishte një nga mbështetësit kryesorë të tranzicionit demokratik të Shqipërisë dhe integrimit të saj në strukturat euroatlantike. Në vitin 1991, Shqipëria dhe SHBA-ja rikthyen marrëdhëniet diplomatike dhe që nga ajo kohë, bashkëpunimi mes dy vendeve ka qenë i ngushtë dhe strategjik.

Një moment vendimtar në marrëdhëniet shqiptaro-amerikane ishte ndihma e SHBA-së gjatë krizës në Kosovë në fund të viteve 1990. SHBA luajti një rol të rëndësishëm në ndërhyrjen ushtarake të NATO-s në Kosovë në vitin 1999, duke kontribuar në çlirimin e Kosovës nga regjimi i Sllobodan Millosheviqit. Kjo ndërhyrje forcoi edhe më tej lidhjet mes shqiptarëve dhe SHBA-së, si në Shqipëri ashtu edhe në Kosovë.

Në shekullin XXI, marrëdhëniet shqiptaro-amerikane janë përqendruar në bashkëpunimin strategjik, ekonomik dhe ushtarak. Shqipëria është bërë një aleat i besueshëm i SHBA-së në rajon, veçanërisht pas anëtarësimit të saj në NATO në vitin 2009. SHBA-ja ka mbështetur Shqipërinë në përpjekjet e saj për reforma në drejtësi, luftën kundër korrupsionit dhe ndërtimin e institucioneve demokratike.

Nga ana tjetër, shqiptarët kanë një perceptim shumë pozitiv për SHBA-në. Studimet tregojnë se SHBA-ja është një nga vendet më të dashura për shqiptarët, të cilët e shohin Amerikën si një mbështetëse kryesore të lirisë dhe demokracisë në rajon.

Marrëdhëniet shqiptaro-amerikane kanë kaluar nëpër faza të ndryshme, por në thelb kanë qenë gjithmonë të bazuara në vlerat e përbashkëta të lirisë, demokracisë dhe bashkëpunimit ndërkombëtar. SHBA ka qenë një partner i rëndësishëm për Shqipërinë, që nga njohja e pavarësisë së saj në fillim të shekullit XX, deri te mbështetja e tranzicionit demokratik dhe anëtarësimit në NATO. Këto marrëdhënie janë një shembull i bashkëpunimit të qëndrueshëm mes një superfuqie dhe një vendi të vogël, por të rëndësishëm në rajon.