E diel, 29 Maj 2016
Gazeta Shqiptare boton raportin sekret të ishdrejtorit të Institutit të Gjuhës dhe Historisë,
profesor Androkli Kostallarit, drejtuar Komitetit Qendror të PPSHsë, lidhur me vizitën që bëri në Shqipëri, profesori i Universitetit të Prishtinës, Rexhep Qosja.
Sipas dokumentit, i cili publikohet për herë të parë dhe i plotë, akademiku nga Prishtina, i cili asokohe mbronte disertacionin me një punim shkencor mbi figurën e Asdrenit, i ka deklaruar kolegut të tij shqiptar, Androkli Kostallarit, se “studionte marksizëmleninizmin dhe nuk kishte botëkuptim tjetër përpos atij marksistleninist, se “vetëm socializmi do ta nxirrte Shqipërinë nga prapambetja e madhe”. Ai po ashtu çmonte Shqipërinë si vendi i parë në botë pa kisha e xhami.
Këto detaje jepen në raportin sekret, ku Qosja del tipik komunist, mbase i pabesueshëm për atë që deklarohet sot.
Në një interpretim thuhet se ato deklarata janë bërë nga Qosja si një haraç i paguar prej tij, për të përfituar lehtësira në punën e tij gjatë qëndrimit në Shqipëri. Por, po të kemi parasysh vizitat e mjaft kolegëve të tjerë të tij në atë periudhë në Shqipëri (Idriz Ajeti, Hajrulla Gorani etj.), asnjë prej tyre nuk ka bërë deklarata të tilla. Njëjtë ndodh edhe me raportin e hartuar për aktorin e famshëm, Bekim Fehmiu.
Një gjë interesante që vihet re në dosje janë edhe disa poezi në dorëshkrim me autorë Jakup Çerajën dhe Agim Vincën, dy që ia kanë besuar krijimet e tyre Qosjes për t’i sjellë në Tiranë dhe për t’i botuar ato në ndonjë gazetë. Kjo porosi u krye, pasi poezia e Vincës u botua.
Vinca në atë kohë ishte frymëzuar nga “akti heroik” i 14vjeçares Shkurte Pal Vata nga Dukagjini, e cila humbi jetën aksidentalisht teksa punonte si vullnetare në ndërtimin e hekurudhës RrogozhinëFier. Dhe, kësisoj, ai ka shkruar një poezi (apo më saktë një poemë), për vajzën e ndjerë së cilës iu akordua titulli “Heroinë e Punës Socialiste”.
