E shtunë, 30 Dhjetor 2017
Tiranë – Xhamia e Namazgjasë, e njohur edhe si Xhamia e Madhe e Tiranës, është një xhami, duke u ndërtuar në Tiranë, kryeqytetin e Shqipërisë. Kur të përfundohet do të jetë xhamia më e madhe në Ballkan. Vendndodhja e xhamisë do të jetë në vendin e quajtur Namazgjah (nga turqishtja “vendi i namazit”), një park i papërdorur mes ndërtesës së Kuvendit të Shqipërisë dhe lumit Lana.
Projektimi
Që nga vitit 1920, kur Tirana u bë kryeqytet i Shqipërisë, kishte plane për ndërtimin e një xhamie qendrore për shumicën myslimane të Tiranës dhe Shqipërisë. Me realizimin e projektit do të fillonte ndërtimi i xhamisë në vitin 1993, pas rënies së diktaturës komuniste, gjatë së cilës nën urdhërat e diktatorit Enver Hoxha në vitin 1967, Shqipëria u shpall “shteti i parë ateist në botë” dhe pothuajse të gjithë faltoret (xhamitë, kishat e teqetë) u shkatërruan. Në vitin 1992 pranë Kuvendit u vendsos një gurthemel me shkrime në shqip dhe arabisht. Megjithatë, ndërtimi u pengua nga deputeti katolik Pjetër Arbnori.
Në qendër të Tiranës në vitet 1990-të do të ndërtohet një katedralë katolike dhe në vitet në vijim një katedralë ortodokse. Edhe pse shumica e tiranasve janë myslimanë deri tek ndërtimi i një xhamie qendrore nuk ka ardhur. Xhamia e Et’hem Beut, e ndërtuar në fund të shekullit 18, në Sheshin Skëndebej, ka vend vetëm për 60 besimtarë. Besimtarët myslimanë kanë në dispozicion vetëm disa xhami të vogla, jo qendrore. Myslimanët faljen e namazve të festave më të rëndësishme islame (Fitër Bajramin dhe Kurban Bajramin) e kryejn nëpër sheshe ose rrugë, shpesh në Bulevardin “Dëshmorët e Kombit”.
Shiu gjithmonë përbënte probleme. Shoqatat myslimane janë ankuar se po diskriminohet shumica: ndërtimi i kishave qendrore ka përfunduar, ndërsa ndërtimi i një xhamie qendrore ka mbetur një premtim bosh i qeverive të mëparshme. Një projekt për një xhami qendrore prapa Pallatit të Kulturës nuk është realizuar për shkak të mosmarrëveshjeve mbi planin zhvillimor të qendrës së Tiranës mes dy partive më të mëdha. Projekti përfshinte një ndërtesë shumë moderne, të përgatitur nga një firmë arkitektonike daneze.
Deri tani xhamia më e madhe e Shqipërisë është Xhamia Bejtyl Evel në periferi të Tiranës, ndërsa xhamia më e madhe në Ballkan është Xhamia e mbretit Fahd në kryeqytetin boshnjak, Sarajevë.
Realizimi
Në prill të vitit 2013, 21 vite pas gurthemelit të parë, do të nënshkruhet marrëveshja mes qeverisë shqiptare, Bashkisë së Tiranës dhe Komunitetit Mysliman të Shqipërisë për ndërtimin e xhamisë së re qendrore. Në hedhjen e gurthemelit të dytë morrën pjesë Selim Muça, kryetari i atëhershëm i KMSH-së, kryeministri Sali Berisha dhe kryebashkiaku Lulzim Basha. Në tetor të vitit 2014, qeveria e Edi Ramës lëshoi lejen e nevojshme për ndërtimin e xhamisë.
Edhe pse ndërtimi duhet të fillonte në janar të vitit 2015, themelet u hodhën më 13 maj 2015, në prani të Presidentit të Shqipërisë Bujar Nishanit dhe Presidentit të Turqisë Rexhep Taip Erdoganit. Xhamia duhet të përfundojë brenda tre viteve, gjëgjësisht në vitjn 2018 duhet të jetë gati. Xhamia do të ndërtohet nën mbikqyerjen e Komuniteti Mysliman i Shqipërisë dhe mbështetjen financiare nga fondacioni Turk i Çështjeve Fetare (turqisht: Türkiye Diyanet Vakfı). Niko Peleshi njoftoi se edhe qeveria pjesërisht do të mbështes ndërtimin.
Xhamia do të ketë katër minare me gjatësi 50 metër dhe një kupolë qendrore të stilit klasik turk, e gjatë 30 metra. Sipërfaqja e xhamisë do jetë rreth 10,000 m2 dhe kati i parë i xhamisë do të ketë një qendër kulture, sallë konferencash, bibliotekë, sallë ekspozitash, restoran, dhoma pune dhe dhjetë klasa për studimin e fesë islame dhe Kuranit. Rreth 4,500 besimtarë do të mund të falen njëkohësisht në xhami.
Foto: Rajan Alliu
